Nền tảng của lối tranh luận truyền thống chỉ ra điều gì là trái ngược và mâu thuẫn với nhau. Đơn giản là mọi người sẽ xem xét cả hai luồng thông tin trên quan điểm đồng thuận. Có nhiều cách khác nhau để tạo nên sự khích động, trong đó sử dụng từ ngẫu nhiên là một cách.
Chiếc mũ xanh da trời không giới hạn bạn sử dụng những chiếc mũ tư duy khác. Có những ý tưởng thoạt đầu chẳng có gì thú vị thì sao khi được xem xét theo quan điểm chiếc mũ vàng lại bộc lộ nhiều ưu điểm. Danh từ thường dễ sử dụng hơn động từ và các từ loại khác.
Khi chiếc mũ trắng được đem ra sử dụng, mọi người sẽ đặc biệt chú trọng đến thông tin. Khi chiếc mũ xanh da trời được sử dụng vào thời điểm kết thúc cuộc họp, chiếc mũ xanh chỉ ra cho chúng ta biết kết quả đạt được ở đây là gì. Bạn không cần phải nói cụ thể tại sao bạn lại thích ý tưởng này.
… Nhiệm vụ tư duy là chỉ ra làm như thế nào chúng ta có thể quyết định điều này tại đây, và lúc này. Khó khăn lớn nhất mà chúng ta gặp phải trong việc tư duy là chúng ta xử lý vấn đề một cách lộn xộn và ôm đồm. Năm trước, cùng lúc tôi nhận được hai lá thư.
Mọi người thường được yêu cầu bộc lộ xúc cảm trong những vấn đề mang tính thoả hiệp. Những thông tin được đưa ra tự nó hình thành nên một ý tưởng. Chúng ta nên chuẩn bị để theo kịp và quảng cáo cho sự kiện đó.
…John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng. Nếu vì lý do đầu tiên, thì đó có thể là một xu hướng và nó đem đến những cơ hội cho các nhà sản xuất thuốc lá. Một người có thể có lối tư duy tuyệt vời khi sử dụng chiếc mũ vàng, nhưng chưa hẳn đã phải là một người sáng tạo.
Họ tận dụng cơ hội này để chứng tỏ khả năng của tập thể, hơn là khả năng của từng cá nhân. Hãng Khôngdak đã quyết định tham gia vào thị trường máy quay tức thời. Bộ não được thiết kế như là một “cỗ máy chấp nhận”.
Có những câu trả lời này tốt hơn so với những câu trả lời khác: chúng tốn kém ít hơn, thực tế hơn và dễ thực hiện hơn. Trong cuốn “Lối tư duy mới lạ” và cuốn “Tư duy mới lạ dành cho các nhà quản trị” tôi đã đề cập kỹ đến điều này. Sau khi sử dụng chiếc mũ vàng, nếu vấn đề bàn bạc không tiến triển, tất hơn hết là nên tạm dừng cuộc thảo luận.
Những cuộc họp của người Nhật không diễn ra theo kiểu đạt được sự nhất trí. Trong những nguyên lý về đức tin của đạo Cơ đốc giáo, điều này được ghi một cách hết sức rõ ràng: Liệu một người sẽ thu được điều gì nếu anh ta có được cả thế giới nhưng lại đánh mất đi linh hồn của mình? Đó có thể là những ý kiến giúp chúng ta giải quyết những vướng mắc, đó có thể là ý kiến để chúng ta cải thiện tình hình, đó cũng có thể là một ý kiến giúp chúng ta nhận ra và sử dụng cơ hội đang đến.
Sử dụng chiếc mũ xanh da trời vào thời điểm bắt đầu cuộc họp để xác định tình huống. Và khi chúng ta thực hiện những bước đi tắt như vậy, chúng ta có thể tạo nên một khuôn mẫu cư xử mới hợp lý, và nó kích thích chúng ta giống như chúng ta vừa tạo ra một phát minh. Những chuẩn mực này được biểu đạt trực tiếp thông qua chiếc mũ đỏ tư duy.