Thời gian là bạn đồng hành của những nguyên tắc căn bản khi giá cả cuối cùng cũng sẽ tự điều chỉnh để phản ánh đúng giá trị kinh tế căn bản trong dài hạn, đo lường bằng khả năng thu nhập của doanh nghiệp. Đây là một lý do khiến Warren tránh xa các cổ phiếu công nghệ. Trong cuộc chơi mua cổ phiếu không được ưa chuộng, nếu bạn không có khả năng xác định cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty, bạn đang tham gia vào một công việc đầy rủi ro.
Thử nhìn xem ai là người giàu nhất, và nhì, trên thế giới. Tôi không thề cùng lúc theo dõi 50 hay 60 thứ. Wall Street luôn miệng nói về thị trường chứng khoán đang lên hay xuống và khả năng dự báo hướng đi tiếp theo của nó.
Ông nhân giá cổ phiếu với tổng số cổ phần bán ra, và tự hỏi liệu cái giá này có phải là giá hời hay giá quá đắt nếu giả sử ông mua lại toàn bộ công ty. Lương bổng sẽ thấp hơn mức trung bình thị trường, tăng lương là rết hiếm và xa vời, và nguy cơ mất việc cũng rất cao vì nhà quản lý luôn phải chịu áp lực cắt giảm chi phí. Hãy làm những gì bạn yêu thích và tiền bạc sẽ đến.
Nó trở thành một công cuộc đầu tư không đáng thực hiện, và như Warren nói, ông đã đau lòng dẹp nó qua một bên. Người ta không đánh bạc khi người ta trẻ, khi người ta còn nhiều thời gian để hưởng lợi từ những quyết định khôn ngoan. Nếu cái giá tổng cộng là quá cao so với một công ty, thì giá của một cổ phiếu thôi cũng là quá đắt.
Nhà quản lý quỹ được thuê để đặt cược trên những cổ phiếu sẽ tăng giá trong vòng ba hay sáu tháng, không quan tâm đến cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty bằng xu hướng dao động về giá. Nếu bạn sở hữu một công ty có nhiều tiềm năng sẽ mang lại số tiền cực kỳ lớn, bạn chắc sẽ chăm sóc nó cẩn thận, nuôi dưỡng nó và xây dựng nó thành một công ty giỏi nhất trên thế giới. Trong cuộc chơi mua cổ phiếu không được ưa chuộng, nếu bạn không có khả năng xác định cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty, bạn đang tham gia vào một công việc đầy rủi ro.
Warren nhận thấy điều này rất đúng khi áp dụng cho các ông chủ ngân hàng đầu tư, nhà tư vấn quản trị, luật sư, thợ sửa xe, tư vấn chăm sóc sân vườn, và những dạng nghề tương tự. Tay nài ngựa giỏi nhất thế giới cũng, không thể thắng cuộc nếu cưỡi một con ngựa tồi. Chính là vì rơi vào tình trạng đầu tư theo tình cảm chứ không theo lý trí, không xem đầu tư là việc mua cơ hội quan tâm đến doanh nghiệp.
Phải cần thời gian để cho giá trị doanh nghiệp tăng lên - điều này không thể thực hiện qua đêm. Nếu bạn mua đúng công ty với giá hợp lý, thời gian chỉ càng làm tăng thêm giá trị của nó, giúp bạn càng giàu thêm khi giá cổ phiếu gia tăng phản ánh đúng tiềm năng của doanh nghiệp. Budweiser đã sản xuất cùng một thứ bia trong hàng trăm năm, Coke vẫn bán thứ nước ngọt màu caramel kỳ diệu dó trong hơn một trăm năm, và Wrigleys vẫn sản xuất thứ kẹo chewing gum trong suốt hơn một trăm năm.
Trong kinh doanh cũng vậy, nếu đưa ra hàng trăm quyết định trong đó có mười quyết định sai, bạn có thể bị vướng vào tình trạng cứ săm soi mãi sai lầm của mình mà lại bỏ qua những quyết định khác cần phải đưa ra. Khi đầu tư, bạn nên chọn công ty vĩ đại và tránh công ty yếu kém, cho dù người điều hành chúng là một thiên tài. Thủy triều đã rút khỏi bãi biển Enron và chúng ta đã chứng kiến một vị hoàng đế không mặc quần áo.
Tôi không cố gắng nhảy qua mức xà cao trên 2 mét. Nếu bạn mua và giữ cổ phiếu của một công ty cần nguồn vốn lớn để tăng trưởng, cổ phiếu của bạn sẽ không bao giờ tăng giá trị. Đầu tư là mua lại một phần công ty và ngồi nhìn nó phát triển; tiên đoán hay đầu cơ là ném hạt xúc xắc theo hướng ngắn hạn dựa trên giá cổ phiếu.
Trong những quyển sổ này của David, tôi thích nhất một quyển ghi lại những câu cách ngôn sâu sắc của Warren, vì chúng khiến bạn phải suy nghĩ và chiêm nghiệm. Điều này cũng là lời cảnh tỉnh đối với những kẻ giàu có cực kỳ điên rồ cho rằng tiền bạc giúp họ thông minh hơn trong mọi lĩnh vực. Thoạt nhìn cứ tưởng nó có thể tiếp diễn mãi mãi, nhưng nếu công ty không đạt kết quả như kỳ vọng đã đẩy giá lên cao, thì cổ phiếu của công ty sẽ xem như đà đạt đỉnh và bắt đầu rớt nhanh như thả một viên gạch.