Ta thử coi họ lật hạ cái gì. Đã quan niệm ái tình và nhục tình như trên tất đã am hiểu mục đích của nó là sinh con. Người chồng sống cần sự âu yếm của vợ lắm, nhưng họ chịu không nổi sự nheo nhóc của gia đình: con khóc, lợn kêu, đầy tớ đi rật rật, áo quần ngổn ngang, các thực phẩm tới bữa ăn mà chưa sẵn.
Nói họ yêu mến các kẻ nầy thì không đúng mà nói họ không yêu thì cũng khó nói. Vì hiểu như vậy, người ta không còn ngạc nhiên sao trong xã hội, đ àn ông vụn trộm ái tình hơn đ àn bà, có vợ chính thức mà vẫn đi nhà điếm, có nhiều vợ lẽ công khai. Xét về mặt chương trình tình yêu của thượng đế thì họ là một tạo vật do lòng yêu mến vô bờ bến của Người.
Lạ lùng nữa là họ bất kể đến chánh quyền. Còn nếu họ nói bằng giọng cổ thì y như thùng bể. Tuy nhiên trong tuổi dậy thì, khi có lực lượng ái tình yểm trợ, trí tưởng tượng của bạn trai cũng rất mạnh mẽ.
Cái khó nầy hiểu là chiến đấu mà người ta chỉ đáng ca khúc khải hoàn khi đã anh dũng chiến đấu để chiến thắng thôi. Bạn dặn mì thánh, mì chỉ, mì vắt lung tung, họ dạ vâng lia lịa. Phải nhận nhan sắc là cái cớ của ái tình nhất là nhục tình của bạn trai.
Trước tác giả nầy có Platon kỹ lưỡng căn dặn: chỉ người nào yêu linh hồn bạn mới yêu bạn. Còn bạn trai không vậy. Điều tôi bàn ở đây căn cứ vào sự so sánh tâm lý bạn trai với tâm lý bạn gái coi cái nào hướng nội hay hướng ngoại nhiều hơn.
Cũng nên để ý hàng rào của óc trách nhiệm nầy còn có lòng quảng đại, lòng trọng danh dự là những đặctính của tâm lý người nam. Linh mục Giáo sư tiến sĩ thần học và triết học ở chủng viện Bonne-Esperance đã nói về tính giáo dục: Đó là tất cả một triết học và thần học ngấm ngầm trong sự giải pháp vấn đề nầy. Vườn trái cây của họ ở gần nhà của kẻ khác họ hồ nghi bị mất.
Họ mê văn nghệ và thích trở thành văn nghệ sĩ hơn. Một thiểu số bạn trai không hơn gì bạn gái. Nhưng xét về góc cạnh xã hội loài người, về người họ cộng tác với phái yếu để làm dụng cụ thánh cho Tạo hóa trong sự truyền bá nhân loại.
Bây giờ tôi cùng bạn một mâu thuẫn của tâm hồn phức tạp của họ mà lòng hăng hái nhiều khi cao hứng dậy lên như diều gặp gió. Ông dẫn chứng: Nã Phá Luân cho tình dục đọc sách, xô đẩy mình tới điên cuồng, Walter Scott hồi 16 tuổi nuốt hằng mấy thư viện. Đó là tôi chưa nói họ có thể trả đũa bạn bằng những phương thế có tính chất võ lực.
Lắm lúc nó như áng mây mù làm cho bạn trai không phân biệt phải trái. Một đặc điểm nầy ta nên để ý là khi bạn gái ghen ưa nói xấu người yêu, còn khi bạn trai ghen ưa đả kích, trả thù tình địch hơn là nói xấu người tình cũ. Cái gì của thời qua, họ cho là hủ lậu.
Họ nghe như lên tiên. Lúc nào bị như vậy họ cũng bất mãn cả. Phải cải tổ toàn thể lối sinh hoạt hiện tại để gia đình phong phú hơn, vẻ vang hơn.