Chúng tôi không bảo cùng bạn rằng người nam nào cũng thèm thịt sống, chỉ biết hiếu sắc, đòi làm chủ bạn đâu. Giới thiệu cá nhân mình để tự đề cao hầu gây uy tín, thứ uy tín ở những thiếu nữ nhẹ dạ, gà con ben miệng cáo già: Nhưng cách chung bạn trai không có tâm hồn lầy lụa sớm quá vậy.
Thật tội nghiệp cho phái mạnh vì đại đa số bạn trai từ 12, 13 ttuổi trở đi thì trên gương mặt hay nổi những mụn. Ngày nọ cậu trốn giám thị leo cây thang chánh của trường, leo tận lên lầu thứ hai rồi kẹp tay vượn, tuột xuống cho đến tầng chót. Quả thật tình yêu theo kinh thánh nói mạnh như sự chết, nó chi phối hết mọi hạng người, kể cả kẻ khùng khịu.
Nếu thư xin chia buồn thì họ tưởng tượng có những ngấn lệ ấm ấm lăn trên lớp da mặt mịn ở một phương trời. Hai phái theo sự khôn ngoan, không tự lấy mình làm đầy đủ. Vài câu hỏi trúng tâm lý, đập ngay chỗ yếu của họ, họ sẽ tiết lộ hết những thầm kín của đời mình.
Còn thầy rầy nặng họ thì ra khỏi lớp họ rảy dầu nhị thiên đường vào mắt, tắt đèn điện, đón ngã quẹo cho thầy vài bài học võ lực. Rồi oái ăm nữa: trong khi Josephine chùng lén ăn vụng tình yêu với Charle, qua mặt Nã Phá Luân, vơ vét tiền của, của người anh hùng hy sinh nầy để nuôi Charle thì anh chàng có máu sở khanh lại say mê hằng lố cô đ ào, kỹ nữ khác. Thành thật lắm nhưng cũng cứng cõi quá, cộc lộc quá, không làm cho tha nhân quý mến.
Một lời khuyên cần cho bạn trai khi xã giao, nhất là về sau khi bạn trai làm lớn, lúc xúm xít bàn chuyện với ai, nực, mệt đừng có quạt. Họ phê bình nhan sắc bạn gái. Song họ thấy các kẻ nầy chưa tốt đủ.
Đời sống hướng hạ của họ không bao giờ có tín ngưỡng cao cả vì sa lầy trong tội ác. Luật bắt chước phổ thông mà Gabriel de Tarde nói về đời sống xã hội, bạn trai áp dụng không ít. Nhưng khi qua tuổi 14, bạn trai bắt đầu tỏ ra có trí tuệ quảng bác và sâu sắc.
Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Bạn hãy nỗ lực vui lên. Một khía cạnh nữa của tâm lý bạn trai khi họ sống trong xã hội là óc thống trị.
Cho họ biết rằng người bạn đời là nguồn an ủi họ đấy. Gây cho tuổi xanh cảm thấy mình chịu trách nhiệm về nhân cách, giá trị của đời mình. Họ hết mơ người yêu đến viết thư tình.
Nhiều bạn trai lúc 12, 13 tuổi sau khi ngủ trưa dậy hay vì một nguyên nhân kích thích xác thịt nào đó thấy dương vật mình cứng lên, bắt lo sợ, không biết tại sao và hồ nghi mình là kẻ quái gở về dâm dục hay mắc quái tật bất trị gì đây. Họ tìm đủ cách để cắt nghĩa tốt các khuyết điểm. Khi đã yêu rồi yêu lỡ, yêu luôn.
Song dù sao thái độ quân tử của họ cũng đáng quý mến. Vì mồi vật chất mê hoặc, nhiều thế nhân mất đi óc hướng thượng, quên hẳn trên đầu có ai, chết rồi còn lại cái gì. Ta có quyền và nên thưởng thức nghệ thuật.