Giê Su là gương ý chí số một trên trần gian. Nguyễn Du quả là nhà tâm lý sâu sắc khi ông để Kiều thốt ra những lời nầy lúc chàng Kim bị lửa nhục tình xô đẩy cám dỗ nàng làm việc nguyệt hoa: Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất.
Họ cũng biết khổ nhăn rằng khi giỡn với tình yêu mà bị gai nhọn vào xương. Sự phải quấy rối với thượng cấp hay kẻ thuộc hạ trong tinh thần biết ơn, lịch sự, lòng bạn trai cũng mất dần. Tôi thấy khó khuyên bạn hết buồn vì ngày xưa tôi cũng có những phút giây mà lòng nghe ngao ngán như bạn.
Tuổi hoa niên chiếm cõi lòng, bạn trai bị chìm lặng trong mộng và mộng. Vậy khôn ngoan nhất là cẩn thận với ái tình, bảo vệ mối tình đầu, thánh hóa nó. Những nhà giáo dục nam thanh nên am hiểu giai đoạn khủng hoảng về tâm hồn nầy của bạn trai để hướng dẫn họ giữ lòng băng tuyết.
Những bạn trai nầy ít sử dụng lý trí và đức tự chủ lắm. Nhưng còn biết bao cái đẹp khác mà tâm hồn ta khao khát. Cha rầy anh, chị, họ phớt qua vấn đề gì đó có ý giấu họ: họ để ý nghe lắm lúc họ hiểu được thâm ý của cha tại sao rầy, tại sao không muốn cho họ biết.
Chị mượn làm việc nặng, họ làm với tấm lòng vô vị lợi. Gương mặt mất đi nhiều nét ấu trĩ bây giờ nở nang hơn, có nhiều mơ mộng và pha lẫn chút buồn. Cũng nên đề phòngtính thay đổi, sự bội bạc của người đời.
Một thiểu số bạn trai không hơn gì bạn gái. Họ bào gọt, thoa vuốt mặt. Nhà giáo dục cảm thấy khó thuyết dụ.
Còn bao nhiêu nét đặc biệt thân thể bạn gái không có. Đến trường họ tỏ ra bơ phờ mặc dầu thầy giáo giảng hấp dẫn. Cha đổ mồ hôi chạy tiền mua thực phẩm để nuôi tôi.
Họ bào gọt, thoa vuốt mặt. Cha sợ mích lòng mẹ lắm nên đâu có nghĩ không để mẹ tự do đi chỗ nầy chỗ nọ. Khi mùa yêu đương đang chín họ thề sông hẹn biển, họ gặp gỡ chuyện trò cùng người yêu, sống trong hạnh phúc ái tình cơ hồ như đã yên ổn trong một địa vị với một nghề sống bảo đảm.
Quan sát kỹ người ta thấy tâm hồn họ có lúc như sa mạc vắng, có lúc âm u như rừng thẳm, có lúc náo động như biển ba đào. Trong gia đình họ ít nói. Phần đông đổ xô về các môn chơi.
Tình mẫu tử phải không? Được! Nhưng tôi là kết quả của sự bà tìm nhục lạc nên khi tôi thấy cần lắc cổ bà thì tôi chỉ làm một việc thiện cho công ích. Đàn ông có khi lòng vắng lạnh tình yêu không mấy ai ác độc như một nhân vật của Virgile, nữ hoàng Didon trong câu: Ước gì một ngày nọ xuất hiện từ hài cốt tôi một tay phục thu. Còn văn thể thì họ coi là đồ xa lạ.